Đã xem kha khá nhạc kịch ở London, NY, Paris..., nên nhận lời mời tới xem nhạc kịch "made in VN" của ông bạn già Dương Cầm, cũng có cả kỳ vọng lẫn chờ đợi. Tất nhiên ko phải chờ câu chuyện “đem Broadway về Việt Nam”, mà nhạc kịch hay hình thức thể hiện nghệ thuật nào cũng vậy, sẽ chỉ sống được khi nó chạm đúng vào văn hoá bản địa, vào tâm hồn và ký ức của chính khán giả ở nơi đó.
Đã xem kha khá nhạc kịch ở London, NY, Paris..., nên nhận lời mời tới xem nhạc kịch "made in VN" của ông bạn già Dương Cầm, cũng có cả kỳ vọng lẫn chờ đợi. Tất nhiên ko phải chờ câu chuyện “đem Broadway về Việt Nam”, mà nhạc kịch hay hình thức thể hiện nghệ thuật nào cũng vậy, sẽ chỉ sống được khi nó chạm đúng vào văn hoá bản địa, vào tâm hồn và ký ức của chính khán giả ở nơi đó.
Tối qua, xem xong Giấc Mơ Chí Phèo, tôi nhận ra một điều đơn giản nhưng quan trọng: chúng ta tiếp tục có một sản phẩm sân khấu dám vượt ra vùng an toàn, nhưng không đánh mất gốc rễ của mình. Sau buổi diễn, 2 anh em, tôi và anh Tan Minh đứng với nhau 1 lúc. Tôi nói với anh Minh, âm nhạc và sự trong sáng, nhựa sống, năng lượng của các bạn diễn viên, nghệ sĩ trẻ là thứ em kỳ vọng, nó cần phải có và nó đã diễn ra, nhưng làm em bất ngờ có 2 thứ, 1 là những điểm chạm với văn hoá bản địa (giữ người xem 90 phút), thứ 2 là sự tinh chỉnh, cầu thị cần có sau 10 buổi diễn (tròn 1 năm), điều đó đặc biệt cần thiết để thuyết phục những lứa khán giả sau (ngày càng khó tính, có những người đi xem 4,5 lần).
Điểm khiến tôi thấy quý vở diễn này không nằm ở việc nó hoành tráng đến đâu, hay hiện đại cỡ nào, mà ở cách anh Minh, Cầm, và team chọn “Chí Phèo”, một chất liệu chủ đề quá quen, thậm chí từng bị định kiến, để kể lại bằng một ngôn ngữ có điểm chạm với thời đại.
Ekip ko sao chép Broadway. Cũng ko chạy theo những tiêu chuẩn phù phiếm. Họ chọn làm một điều khó khác: lấy văn học VN, lấy tâm trạng người Việt, và kể lại bằng nhạc, bằng cảm xúc, bằng một chút mơ mộng mà người xem nào cũng nhận ra mình đâu đó trong câu chuyện.
Với những người làm truyền thông hay công nghiệp sáng tạo, tôi hiểu sự táo bạo của bước đi này. Nhiều năm nay, chỉ cần nói “nhạc kịch Việt Nam”, rất nhiều người sẽ cười nhẹ, hoặc mặc định rằng đó là thứ “ko thể làm được”. Nhưng Giấc Mơ Chí Phèo chính là câu trả lời rõ ràng rằng, chỉ cần làm sự tử tế, có tầm nhìn, và có lòng tin, thì vẫn có những điều đẹp đẽ được mở ra.
Có những khoảnh khắc trong vở diễn mà tôi thấy khán giả xung quanh khựng lại, reo hò, vỗ tay, quay hình, tương tác... Có những câu hát, giai điệu mà nếu bỏ hết lý trí, chợt thấy thương Chí Phèo, thương Thị Nở, thương cả những thân phận nhân vật khác, thương cả những phần méo mó trong chính sự đồng cảm. Những rung động ấy, nhỏ thôi, nhưng lại chính là điều mà một vở nhạc kịch cần phải làm được: kéo người xem vào câu chuyện, rồi để họ ra về với cảm giác còn lại...
Nhạc kịch ở Việt Nam tất nhiên không thể so với London hay NY. Nhưng tôi tin khi một tác phẩm như Giấc Mơ Chí Phèo xuất hiện, nghiêm túc, chỉn chu, sáng tạo, thì nó mở ra một điều quan trọng hơn tất cả, NIỀM TIN. Niềm tin rằng chúng ta có thể tự tạo ra những sản phẩm của mình, với câu chuyện của mình, bằng ngôn ngữ của mình. Và niềm tin rằng sẽ có một ngày, người Việt xem nhạc kịch Việt không phải vì tò mò, mà vì tự hào.
Nếu bạn yêu sân khấu, yêu âm nhạc, yêu những điều Việt Nam rồi sẽ làm được trong tương lai, hãy thử dành một buổi tối cho Giấc Mơ Chí Phèo
Ko phải để so sánh. Mà để cảm nhận một giấc mơ khác (sau giấc mơ Chí Phèo) đang bắt đầu được viết bằng chính đôi tay của những người Việt dám đam mê, dám thử, dám sửa...
Chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh
